Laatste reisverslag van Sulawesi

Hoi Allemaal!

Sinds gisteren zijn wij weer thuis in Gouda, rond zeven uur 's ochtends stonden we op Schiphol na een vlucht van 12 uur. Maar eerst zullen wij jullie vertellen wat wij de laatste twee weken op Sulawesi gedaan hebben.

Vanuit Tentena gingen we met een 'privat-car' naar Ampana. Deze auto deelden we met vier Fransen die we ontmoet hadden en Auke. Omdat we op zondag naar Ampana gingen, waren er namelijk weinig bussen of bussen die pas 's middags vertrokken. Bovendien zou een privat-car sneller moeten zijn, omdat die natuurlijk niet zo vaak zou hoeven stoppen. Maar dit bleek niet helemaal te kloppen. Onze driver was erg zuinig met zijn auto en reed wat langzamer als de weg slecht was en stopte af en toe om te checken of zijn auto wel of niet beschadigd was. Daarnaast werd er natuurlijk gestopt voor lunch en WC, dus duurde het al met al toch nog redelijk lang. Maar….. het was lang niet zo erg als de rit naar Tentena.

In Ampana aangekomen dropte de chauffeur ons bij een hotel, zij hadden echter nog maar twee double-rooms, dus gingen wij naar de concurrent ernaast. Met een reservering voor de veerboot in onze zak, hebben we in Ampana rijst met sateetjes gegeten. Nog even kaarten en vroeg naar bed! (We gaan hier op Sulawesi altijd rond 9 a 10 uur slapen, want om 5 uur 's ochtends word je gewekt door de opkomende zon, kraaiende hanen of de moskee.) Ons hostel bleek hetzelfde hostel te zijn, waar Esther en Lars een negatieve ervaring hadden met een man onder hun bed. Dus heeft Steven vakkundig de deur gebarricadeerd met een touw-constructie.
De volgende ochtend namen we de boot naar het eiland Malenge. We gingen een uur later weg, omdat er nog wat goederen mee moesten. Uiteindelijk ging Auke meehelpen met het aan boord brengen van de instant-mie en toen konden we weg! Het was erg gezellig op de boot en we hebben ons niet verveeld. Vooral de gesprekken met de bemanning van de boot en een aantal kinderen waren erg leuk. Ik (Nynke) praatte met de kinderen via een Nederlands blad die ik had meegenomen. Dit zorgde voor veel oh's en ah's, vooral toen ze een vrouw in badpak zagen. De vrouwen op Sulawesi zwemmen namelijk altijd in korte broek en T-shirt kwam ik later achter. Op Malenge was het flink druk, met veel reizigers.

De volgende ochtend gingen we mee met een snorkel-trip naar een rif van koralen, vlakbij. Dit was echt heel erg mooi!! (zie foto's) Maar ik moest wel even wennen aan het snorkelen. Ook het koraal bleek verassend hard en pijnlijk te zijn! Na het snorkelen nog even naar een verlaten strandje om kokos-noot te eten en toen weer terug. 's middags nog even wat kleren gewassen en gevolleybald (Steven) en toen een keer laat slapen.

De volgende dag gingen de meeste reizigers met het bootje naar het eiland Kadidiridiri, dus bleven alleen wij en twee Zwitsers over. Heerlijk, die rust! De vier dagen erna hebben we heerlijk gerelaxt, gesnorkeld, en nog wat gevolleybald. Hoewel dat nog flink lastig is met z'n vieren. Ook hebben we een wandeling door de jungle gemaakt naar een vleermuizen-grot. Eerst moesten we met een bootje de baai oversteken en daarna een stuk wandelen. Op een gegeven moment zaten er boven ons, in de bomen allemaal makaken (apen). We konden ze niet zien, maar wel horen. Zij konden vast en zeker wel aapjes kijken, maar wij hebben ze niet gezien. Toch was dit een hele speciale ervaring. Daarna hoorden we een Neushoornvogel. De vogels waren met elkaar aan het vechten. Zelf heb ik ze niet gezien, maar Steven en onze gids zagen ze wel. De vleermuizen-grot zelf was glibberig en we hebben alle vleermuizen netjes naast elkaar zien hangen in de grot. Het stonk er wel enorm! Zij kunnen het een stuk langer uithouden dan wij.
Na vijf dagen zijn we 's ochtends vroeg met pijn in ons hart van Malenge naar het eiland Kadidiridiri gegaan. Na vijf dagen konden we geen rijst met gebakken vis meer zien!
Op Kadidiri was het eten een stuk gevarieerder, wel waren de vakantiegasten een ander type mensen en de sfeer was een stuk commerciëler. We hebben even gesnorkeld, want we waren daar 's ochtends vroeg aangekomen. De koralen waren echt een stuk mooier, hoewel ook hier heel veel dood koraal te zien was. Ook zagen we verschillende anemonen (oranje en paars!) met daarin een familie Nemo-visjes! Ook hadden ze een baai met wat haaien en zeeschildpadden, errug mooi allemaal!!!
De volgende middag gingen we op een klein bootje richting Wakai waar we de veerboot naar Gorontalo gingen nemen. Deze veerboot doet er 14 uur over om daar te komen, dus hadden onze mede-reizigers allemaal een hut geboekt voor 400.000 roepia. Wij hadden net aan genoeg geld op de Togeans, dus hadden we geen hut geboekt. Eenmaal op de boot bleek dat de hut wat goedkoper was, maar we hebben toch maar een bisnis kelas (bussiness class) ticket gekocht. Daar hebben we ook echt heel goed geslapen! Eerst nog even kletsen met de kids aan boord die nasi goreng, nasi kuning, sticky rice, gado gado, cake, donuts en nog veel meer verkochten. De vertrektijd was een uur later, omdat er nog cement van boord moest en de vrachtwagen die ze moest ophalen maar niet kwam. Toen hebben ze toch maar alle zaken van boord gedragen onder een zeiltje gelegd (het regende) en toen ze klaar waren, kwam de vrachtwagen eraan en konden wij weg. Op het dek hebben we nog dolfijnen gezien die langs de veerboot zwommen, dit was echt heel erg mooi!!!! We kwamen nog wat bekende reizigers tegen en daar hebben we ook nog even mee gekletst. Toen lekker slapen!!! We werden opeens ruw wakker gemaakt toen crew-leden riepen: GORONTALO, GORONTALO!! We bleken er al te zijn, precies op tijd.
We liepen als eerste van dek en bij de haven stonden er al auto's klaar om touristen naar Manado te vervoeren. Het was 4 uur 's ochtends en we waren moe, ik (Nynke) voelde me niet lekker dus ik was blij dat Steven na stevig onderhandelen en overleggen met touristen en chauffeurs een goede deal had. Na wat wachten konden we eindelijk weg. We zijn een paar keer gestopt om te plassen, maar op een bepaald moment moesten we echt stoppen omdat de chauffeur bijna in slaap viel. Hij had een auto echt, echt niet gezien. Na wat ijs-koffie kon ook hij er weer tegenaan. 's Middags om twee uur waren we in Manado. We werden afgezet in de buurt van een hostel, dat na wat rondlopen en rondvragen niet meer bleek te bestaan. Dus een heel end gelopen door de high-tech stad en uiteindelijk in een duur en luxe hotel beland. We waren wel een beetje klaar met het lopen door de warme stad. Nog wat eten en wat brieven posten en daarna lekker slapen.
De dag erna vroeg opstaan, want we gaan naar een nationaal park! Volgens het touristenbureau is het erg moeilijk om in het dorpje bij het NP te komen. Dit bleek erg mee te vallen. Na een aantal busjes en een privé-auto zijn we in het dorpje aangekomen. Ook daar een aantal bekende toeristen. Onder andere Auke, Eric en een Zwitsers koppel kwamen we weer tegen. Het dorpje ligt aan de kust en vlakbij een vulkaan. Dus alle aarde is pikzwart, ook het zand van het strand!! Het is een gezellig dorpje, met wel drie homestays!! Ook hier weer is ontbijt, lunch en avondeten inbegrepen. 's Middags even relaxen en door het stadje lopen en dan om 16.00 uur de avondwandeling door het NP doen, om spookdiertjes te zien!!! In Lore Lindu NP en op Malenge zaten ze ook, maar hier zouden we ze echt moeten zien. Eerst lopen we een stuk door het bos en onze gids vertelt iets over de bomen, planten en de dieren in het bos. We komen aan bij een grote boom, waarin de spookdiertjes slapen. We moeten nog een uur wachten tot zonsondergang, voor de beestjes te voorschijn komen. Na een tijdje zitten er al een hoop andere reizigers ook te wachten op de spookdiertjes. Maar dan zien we er eentje!! Iedereen eropaf met camera's en zaklantaarns. Het zijn hele kleine beestjes eigenlijk, met een grote staart. Ik loop even een rondje om de boom en ik zie er nog drie, die ik als eerste gespot heb! Auke maakt een paar mooie foto's en het lukt Steven ook om een paar goede foto's te maken. En dan gaan we terug naar het rangersstation in het donker. Op de terugweg naar het dorpje hebben we echter geen zaklamp, dus de terugweg is spannend en errug donker. Gelukkig zijn er twee grote sterke mannen bij me! (-;

De volgende ochtend stonden we erg vroeg op, een uur of 5. We hadden nog geen gids geregeld, maar bij de ingang van het Nationale Park zat onze gids van de vorige avond. Al snel liepen we in het donker door het natuurgebied. Langzaam werd het steeds een beetje lichter en werden er ook dieren wakker. Opeens liepen we onder een troep Black Maccaees (zwarte apen die alleen op Sulawesi voorkomen). Langzaam kwamen ze uit de bomen naar beneden. We konden steeds meer aapjes zien. Er was ook een duidelijke rolverdeling binnen de groep. Een aantal aapjes kwam heel erg dichtbij als echte verkenners; sterker nog sommige zaten maar 1 meter boven ons.
Toen ze allemaal op de grond waren, zijn we ze nog een tijdje gevolgd. Maar te dichtbij wilde ik niet komen, want af en toe liet er eentje zijn scherpe tanden zien.
Even later kwamen we bij een hol gat in de top van een hoge boom. In de buurt zat een neushoornvogel die daarin zijn nest had. Eerst konden we deze alleen horen, maar later ook zien. We hebben er een uur zitten wachten, terwijl de grote gekleurde vogel op zoek was naar eten voor zijn jongen. Er was nog een Frans stel met een gids (een van de weinige andere mensen die we zijn tegengekomen in het park). We mochten met hun verrekijker de prachtige vogel beter bekijken. Plotseling vloog hij naar het nest toe en begon het jong te voeren; een interessant en mooi gezicht!
Vervolgens zijn we naar een holle boom gelopen. Eigenlijk is er van de boom niets meer over. Lianen zijn langzaam maar zeker om de boom heen gegroeid en hebben deze verstikt. De natuur heeft deze dode boom opgeruimd en er blijft een holle lianen “boom” over. Steven is even naar boven geklommen en we konden weer een spookdiertje zien.
Na een tijdje ronddwalen door het woud kwamen we bij een boom waarin een familie Koeskoes beren zat. Dit zijn heel langzame buideldieren die rustig in het zonnetje in de boom zaten. Vooral het kleintje was erg schattig!
Het park ligt langs de kust, dus zijn we ook naar het strand gegaan. Doordat we dicht bij vulkanen waren, was er vooral zwart zand. Op de terugweg kwamen we langs een troep Black Maccaees die door onze gids afgeschrikt moesten worden. Ze kwamen namelijk erg dichtbij en lieten steeds hun tanden weer zien!
Op de terugweg kwamen we de cameraman van National Geographic tegen. Hij was al enkele maanden bezig met een documentaire over het spookdiertje. Die wil ik wel eens zien op tv!
Na een ontbijt en een verfrissende douche zijn we samen met Auke achterop een pick-up naar de stad gereden. Daar bleek dat we beter via Manado naar Tomohon konden reizen, dus weer naar die grote drukke “Westerse” stad. Daar overgestapt op de bus naar Tomohon waarin zelfs een persoon zat die een beetje Engels sprak. Hij zou ons wel de weg wijzen naar de homestay. In de buitenwijken van Tomohon zei hij dat we uit moesten stappen en ging hij met ons in een stadsbusje naar de homestay. Samen met de buschauffeur was hij druk aan het praten en hadden ze de grootste lol. Maar geen homestay in velden of wegen te bekennen. Na een hele rit door de buitenwijken stonden we opeens voor een complex waar ook homestay op het bordje stond. Maar het was niet de homestay die wij op internet gevonden hadden. En nu hadden ze ook met de eigenaresse van de homestay hele verhalen. Natuurlijk moesten we, voordat ze vertrokken, ook op de foto.
’s Avonds zijn we het centrum in gegaan op zoek naar een restaurant en een gids om de Gunung Lokon (vulkaan) op te gaan. Maar niemand durfde de vulkaan nog op die niet heel lang geleden was uitgebarsten.
De volgende ochtend zijn we eerst naar de markt gegaan. Hier kun je echt alles vers geslacht krijgen wat je maar wilt: alle onderdelen van varkens, kippen, slangen, vleermuizen en honden. Dus er stonden ook hokken met op dat moment nog levende dieren zoals honden. Ik heb gezien hoe een hond wordt doodgeknuppeld en geroosterd. Nynke was alvast doorgelopen. Verder hadden ze er allerlei soorten groenten, kruiden en fruit. Wij hebben bij een oud vrouwtje een tros bananen gekocht. Ze was er erg blij mee, dus waarschijnlijk hebben we veel te veel betaald. Maar goed, wij waren ook blij met de lekkere banaantjes.
Vervolgens zijn we met een gedeelde Toyota taxi naar de voet van de Gunung Mahawu vulkaan gereden. We hadden gelezen dat men Tomohon ook de groentetuin van het noorden noemt en dat was goed te zien hier. Op de vruchtbare hellingen van de vulkanen wordt van alles verbouwd: biologische wortels, aardbeien, kool enz. Rustig aan zijn we het pad naar boven op gelopen. Onderweg zagen we grote vlinders en na iedere bocht was er weer een nieuw prachtig uitzicht! Plotseling werden we ingehaald door 2 motors met achterop een Frans stel die we in Tentena en op de Togeans al ontmoet hadden. Bovenop de vulkaan aan de rand van de stinkende krater hebben we nog even met ze gesproken. Vanaf dit punt konden we goed zien dat de Gunung Lokon (vulkaan) nog steeds aan het roken was. Plotseling begon het hard te regenen en even later ook te onweren. Niet echt prettig op de top van een vulkaan waarvan het pad ook steeds glibberige werd. Drijfnat kwamen we dus ook aan bij het hutje van de rangers. Daar hebben we een tijdje zitten praten en toen het weer droog was mochten we een boom planten. Zo zouden we de natuur een handje helpen. Vervolgens zijn we naar beneden gelopen en weer naar Tomohon gegaan. Daar hebben we op de markt in een restaurantje gegeten waar maar 1 gerecht geserveerd werd. De daghap van vandaag was noodles met groenten. Uiteraard hadden we veel bekijks.
’s Middags zijn we met een busje richting het meer Danau Linow gegaan. We werden ergens afgezet vanwaar we verder te voet moesten. Omdat het regende, zijn we even in een houten hokje gaan schuilen. Heel toevallig stopte er drie auto’s voor onze neus. Het bleek een familie uit Jakarta te zijn die in Manado waren voor het huwelijk van een neef. Ze nodigden ons uit om mee te rijden naar het meer. Daar aangekomen zijn we met de hele familie op talloze foto’s geweest. Iedereen wilde een foto op zijn eigen camera. Het meer was door de aanwezigheid van vulkanen levenloos, maar kleurde bijzonder. Als snel kwam er een hele lunch uit de auto’s en moesten we uiteraard mee-eten. Het was erg pittig maar lekker eten.
Na de lunch ging men iets drinken en een tussendoortje eten: Pisang goreng (gebakken banaan). Ook dit konden we niet weigeren. Ze waren zelfs teleurgesteld toen we vertelden dat we vrijdag naar huis zouden vliegen, want dan konden we niet uitgenodigd worden voor het huwelijksfeest van zaterdag. Toen het donker begon te worden, hebben ze ons in het centrum van Tomohon afgezet. Wat een service! Daar hebben we gegeten (ja alweer, zo ongeveer de hele dag door), rondgeslenterd en gedanst (Nynke bij een standje waar men muziek verkocht).

En toen was het opeens vrijdag 23 september, de dag dat we Sulawesi weer moesten verlaten. Maar eerst nog een lange reis naar het vliegveld en Singapore.
Heel toevallig stonden we net langs de kant van de weg, toen ons busje van een paar dagen eerder langs kwam. Natuurlijk herkende de bestuurder ons. De hele rit naar het busstation heeft hij over ons gesproken met de medepassagiers. Dat was erg grappig.

In Manado zijn we nog naar een Chinese tempel geweest en toen snel naar het vliegveld. Dat was nog een hele rit, maar het kwam goed. Door een storing werden we met de pand, pen en papier ingecheckt. Oude tijden herleven, maar het kwam allemaal goed.
We kwamen tegen etenstijd aan in Singapore. Dus hebben we de metro naar Little India genomen en daar in een restaurantje gegeten waar we een paar weken eerder ook geweest waren. Daarna nog even naar een tempel en toen weer met de metro naar het vliegveld. De terugvlucht met KLM naar Amsterdam ging goed.

Azie was erg leuk. We willen er graag nog eens terug!

Groeten Nynke en Steven